Van vlinders in de buik, toiletbezoekjes voorafgaand aan presentaties tot het niet kunnen verteren van iets na een relatiebreuk: we zijn er allemaal wel eens mee geconfronteerd dat de darmen en de hersenen op een complexe, maar op de een of andere manier merkbare manier met elkaar verweven zijn. Onderzoek ontvouwt nu hoe dit gebeurt en op welke manier de verbinding tussen de darm en de hersenen tot stand komt. Met dit in gedachten, kunt u beter even diep ademhalen, want het gaat hier nu echt wetenschappelijk worden ...
Als we inzoomen op het communicatiesysteem - of de (darm-hersen) as - tussen de darm en de hersenen, blijkt dat de darm en de hersenen zowel fysiek als biochemisch met elkaar verbonden zijn via (onder andere, maar vooral) de nervus vagus en het zenuwstelsel. Het zenuwstelsel wordt gekenmerkt door zogenaamde "neuronen" die uw lichaam vertellen hoe het zich moet gedragen. Aangezien deze zich hoofdzakelijk in je hersenen bevinden, werd aanvankelijk gedacht dat de hersenen het menselijk gedrag bepaalden. Om die reden werd in de afgelopen decennia het begrip vrije wil in twijfel getrokken. Het was immers niet iets dat onderzoekers fysiek konden aanwijzen.
Toch vroeg ik me vaak af, hoe het kon dat ik ergens een onderbuikgevoel over had? Of, hoe kon het dat ik een aantal onderbuik-verscheurende beslissingen moest nemen die zeker niet aanvoelden als wat toen voor mijn hersencellen was om uit te zoeken?
Wel, het blijkt dat de hersenen niet de enige plaats zijn waar neuronen zich kunnen bevinden. Je darmen bevatten een ongelooflijke hoeveelheid (ongeveer 500 miljoen) neuronen, die allemaal met de hersenen verbonden zijn door middel van de zenuwen die samen het centrale zenuwstelsel vormen. Onderzoek heeft nu dus uitgewezen dat stress niet alleen verband houdt met de hersenen, maar ook de signalen remt die via de nervus vagus worden uitgezonden, waardoor maag-darmproblemen in de darmen ontstaan. Het lijkt er dus op dat mensen die aan IBS lijden een verminderde functie van de nervus vagus hebben, wat met stress in verband zou kunnen worden gebracht.
Zowel in theorie als in de praktijk zijn je darmen en hersenen met elkaar verbonden via chemische stoffen die neurotransmitters worden genoemd. Zij controleren gevoelens en emoties. De bekendste neurotransmitter, serotonine, draagt bij tot gevoelens van geluk. Hoewel altijd werd gedacht dat de aanmaak van neurotransmitters als serotonine in de hersenen plaatsvond, blijkt nu dat ze worden aangemaakt door je darmcellen (en de microben die daar samen deel van uitmaken). Zo wordt ook de neurotransmitter gamma-aminoboterzuur (GABA) in de darm geproduceerd. Deze neurotransmitter helpt gevoelens van angst en bezorgdheid onder controle te houden. Interessant is dat studies hebben aangetoond dat probiotica de productie van GABA kunnen verhogen. Met dit in gedachten lijkt het erop dat de triljoenen microben die in je darmen leven niet alleen een direct effect hebben op hoe je hersenen werken, maar ook omgekeerd.
Dit volgt op zijn beurt uit het feit dat de darm-hersenas verbonden is via het immuunsysteem. Zoals we nu weten, zijn auto-immuunziekten al lang in opmars. Als je immuunsysteem te lang aanstaat, leidt dat namelijk tot ontstekingen, die op hun beurt in verband worden gebracht met zaken als de ziekte van Alzheimer en depressie. Wanneer je lichaam ontstoken is, wordt een ontstekingstoxine (Lipopolysaccharide) gemaakt door darmbacteriën en in het bloed vrijgelaten via een verzwakte
Zowel het goede als het slechte nieuws is dat wat je eet ontstekingen kan verminderen of verergeren (ik heb het op de harde manier geleerd!), en zelfs lekkende darmen kan genezen of verergeren (yikes!). Vooral Omega-3 vetten en gefermenteerde voeding (zoals yoghurt, kefir en zuurkool) blijken de goede bacteriën in de darmen te versterken. Dat geldt ook voor vezelrijke voeding (zoals noten, zaden en groenten die prebiotica bevatten), polyfenolrijke voeding (zoals cacao, olijfolie en koffie) en tryptofaanbevorderende voeding (zoals kalkoen, eieren en kaas).
Met dit in gedachten, mag het geen verrassing zijn dat het onbewerkte ketogeen dieet vaak wordt aangeduid als de go-to voor een betere gezondheid van hersenen en darmen. Het is immers een groot voorstander (of avocado) van gezonde vetten (zoals kefir, cacao, noten en kazen) die samen de soorten bacteriën voeden die samen fungeren als psychobiotica voor de hersenen - wat eens te meer bewijst in welke mate de darmen en de hersenen niet alleen door elkaar worden beïnvloed, maar ook zeer sterk met elkaar verweven zijn.
Nu, laten we avocuddle, want het lijkt erop dat zowel mijn hersenen en darmen zullen profiteren van het!
Mocht u de wetenschapsnerd in u nog wat meer willen bevredigen, dan raden wij u aan het volgende te lezen:
- Mind-altering microorganisms
- The emerging biology of gut–brain communication
- Vagus Nerve as Modulator of the Brain
- The Vagus Nerve at the Interface of the Microbiota-Gut-Brain Axis
- Microbial Glutamate and GABA Signaling
- The Neglected Endocrine Organ
- Chocolate, gut microbiota, and human health
Artikel geschreven door Julia Kempi
@giuliakempi
Laat een reactie achter
Alle reacties worden gemodereerd voordat ze worden gepubliceerd.
Deze site wordt beschermd door hCaptcha en het privacybeleid en de servicevoorwaarden van hCaptcha zijn van toepassing.